'Het mooiste bedrijf van Ethiopië'

Ziway – Vader Huub en zoon Marco van den Berg vertellen over de manier waarop Van den Berg Roses in Ethiopië actief is. Dankzij de inzet van deze ondernemers, het doorzettingsvermogen van de lokale managers en de wisselwerking met de lokale bevolking is Van den Berg Roses een gevestigde naam geworden als rozenproducent in Ethiopië.

Joep Derksen

Het bedrijf is sinds 2006 gevestigd in Ziway en heeft daar alles van de grond af opgebouwd. Met als resultaat, dat nu maar liefst 1.100 mensen een inkomen én een toekomst hebben, dankzij de rozenkwekerij. Dat wil overigens niet zeggen, dat alles over rozen is gegaan. Huub van den Berg laat weten: 'Wij zijn met achttien hectare gestart en twee jaar later kregen we de kans om met 22 hectare weer uit te breiden. In die tijd waren we klokaanvoerder en zijn we gestart met het kweken van negen hectare aan grote planten van dezelfde soort. Dat was niet de juiste keuze en we zijn vervolgens vrij snel teruggeschakeld naar meer soorten op één afdeling.'

Van den Berg Roses heeft alles zelf moeten ontdekken. Dat is toch wel jammer, zo erkennen de beide ondernemers. 'We hebben in Nederland veertig jaar rozen geteeld. Door de openheid en coöperatieve gedachte zijn we sterk geworden. Maar in Ethiopië is het ieder voor zich en niemand voor ons allen. Waarom moet het nou, dat bedrijven zo gesloten zijn? Als een bedrijf een nieuw soort geel roosje heeft, planten ze daar drie hectare van en willen ze het alleenrecht hebben voor het hele land!' Van den Berg senior vervolgt: 'Die samenwerking gaat er ook niet meer komen, want alle bedrijven die er nu zitten, zijn al een bepaalde afzetmarkt ingeslagen en hierdoor teveel verschillend van elkaar geworden.' Wel onderkent hij de bedreigingen in de lokale markt: 'De Indiërs zijn op dit moment verder dan die paar Nederlanders die er zitten. Je ziet clusters ontstaan met Indiërs die samenwerken op het gebied van assortiment en inkoop. Er is bij ons Nederlanders te weinig openheid, waar je eigenlijk elkaar kunt versterken door wél samen te werken, zoals met een monsterkas met allerlei soorten bloemen. Het is zonde dat we die kans voorbij laten gaan.'

Vanuit Ethiopië gaat 70% van de rozen, zo'n miljoen stelen per jaar, rechtstreeks naar Engeland, waar de rozen via een tussenpersoon door Aldi in de winkels in het Verenigd Koninkrijk worden verspreid. Hierdoor worden de kosten bespaard van een tussenstop van het vrachtvliegtuig voor de veiling in Nederland, om vervolgens weer door te vliegen naar Engeland. 50% van de rozen wordt als mengbosje aangeleverd; met drie verschillende kleuren. Één zo'n grote klant lijkt risicovol, maar juist door de samenwerking met Aldi ziet de toekomst er goed uit. Aldi is verzekerd van een gegarandeerde aanstroom van rozen, voor haar eigen label en met een Fairtrade keurmerk.

Bovendien hebben Van den Berg en Aldi de handen ineengeslagen om in Ziway een 'food store' op te zetten. Aldi draagt per zending een bedrag bij aan het leveren van eerste levensbehoeften, zoals rijst, bloem en specerijen aan die food store. Hierdoor zijn de medewerkers verzekerd van goede voeding. Bovendien kan Joint Body, de fairtrade organisatie binnen Van den Berg Roses, deze voedingsproducten op basis van Fairtrade en met 40% korting op de inkoopprijs aanschaffen.

Ook is Van den Berg Roses nu bezig met het opzetten van een school voor Ethiopische kinderen met een beperkign. Dan gaat het bijvoorbeeld om kinderen die niet kunnen lopen, of doof zijn. Van en Berg: 'Deze kinderen worden nu eigenlijk weggestopt of juist aan de straat gezet.' Zien de mensen jullie als een Godsgeschenk? Vader en zoon lachen: 'Nee; onze aanwezigheid went snel. Maar wel zouden we graag zien, dat de Nederlandse overheid ons meer zou ondersteunen. Doordat wij ons bedrijf daar hebben opgezet, is er geen armoede meer. We hebben er waterinstallaties geplaatst en een filtersysteem, zodat de mensen er dagelijks gezond drinkwater hebben. Het is veel beter om economische projecten op te zetten, dan miljoenen euro's weg te geven. Door de productieactiviteiten van de bloemenindustrie zijn er in Ethiopië nu al 16.000 mensen aan het werk, waardoor hun gezinnen kunnen eten.'

Ook de ondersteuning van de lokale overheden laat nogal eens te wensen over. De beide ondernemers geven als voorbeeld: 'We zouden uit kunnen breiden, maar het is zo lastig om de lokale bevolking mee te krijgen. Dan loopt er één koe op een hele hectare. Als we daar rozen kweken, komen er 26 mensen te werken. Waarom zien ze niet in, dat als je een rozenbedrijf hebt, je daar 26 gezinnen van kunt laten eten?

Het produceren van rozen blijft een uitdaging in Ethiopië. 'Ik ben er van overtuigd dat we het mooiste bedrijf van Ethiopië hebben. Maar aan het eind van het jaar moeten we wel de rekeningen betalen. We verdienen geen bakken met geld. Als je het echt serieus wilt doen, kost het je zelfs geld. De marges in de keten zijn dun. We praten over orders met tienden van centen die worden afgesloten.' De faciliteiten in Ethiopië worden geleid door twee Nederlandse managers; het zit er niet in, dat er een Afrikaans management gaat komen. En daar zijn goede redenen voor. 'In de beginjaren moesten we rekening houden met de normen en waarden in het land. Maar binnen het bedrijf moet je dat niet al teveel doen. Dan wordt het een Afrikaans bedrijf en gaat het een zooitje worden. Als het vandaag moet, dan moet het ook vandaag geleverde worden en niet morgen.'

Flowers From Holland: bloemen met een ‘wow-factor' in Amerika

AALSMEER - In Amerika liggen kansen voor exclusieve bloemen voor het niche segment. Amerikaanse topbloemisten en event planners werken graag met uit Nederland afkomstige bloemen met een ‘wow-factor. Market Developer Henriëtte Brinkman en campagneleider Jacco Kaarsemaker van Royal FloraHolland vertellen meer over 'Flowers From Holland'.

Joep Derksen

Een van de activiteiten die Royal FloraHolland uitvoert, is het monitoren en bevorderen van de internationale marktontwikkeling van de sierteeltsector. Zo wordt gekeken naar opkomende landen, waar de consumptie groeiende is, maar ook naar gebieden waar veel bloemen en planten worden verkocht, maar nog weinig vanuit Nederland geïmporteerd wordt. Één van die landen is Amerika; de totale bloemenimport daar overstijgt met gemak een miljard dollar per jaar, maar Nederlandse bloemen hebben slechts een heel bescheiden aandeel. De afstand heeft hier mee te maken; vanuit Europa zijn de transportkosten simpelweg duurder, dan wanneer bloemen uit Zuid-Amerika of Mexico vervoerd worden.

Specifieke kansen voor onderscheidend assortiment afkomstig uit Nederland liggen er bij Amerikaanse topbloemisten en event planners. Probleem is dat deze producten, afgestemd op de behoeften van deze groep, niet altijd beschikbaar zijn en soms moeilijk herkenbaar zijn in het grote totaalaanbod. Onlangs kwam Royal FloraHolland in contact met groothandelaar Mayesh in Los Angeles die veel topbloemisten en eventplanners tot haar clientèle mag rekenen. We voeren op dit moment een pilot uit in de vestiging van Mayesh in Los Angeles om dit assortiment zichtbaar voor deze doelgroep onder de aandacht te brengen met POS materiaal onder het label Flowers From Holland. Flowers From Holland staat voor een belofte; dat het vernieuwend is en onderscheidend voor met name de high end bloemisten, event planners en top resorts. Onder het label worden exclusieve bloemen aangeboden voor afnemers die zich écht willen onderscheiden van de middenmarkt en de lagere markt. En we doen op basis van de teruggekoppelde verkoopdata kennis op welke soorten voor deze doelgroep werkt en wat niet.

Uniek is, dat hiervoor intensief wordt samengewerkt tussen de verschillende disciplines, of het nu gaat om de productteams, het campagnemanagement en de communicatie, maar ook met de betrokken kwekers en exporteur, laat Brinkman weten. Royal FloraHolland legt als faciliterende partij de contacten tussen de verschillende partners.  In verschillende pilots worden bloemen verstuurd naar Mayesh en daar wordt gekeken naar hoe de high end markt reageert. 'We gaan alleen onderscheidende bloemen aanbieden. We kijken naar wat de klanten geweldig vinden.
Nu al is duidelijk dat de dubbelbloemige Amaryllis en de Meijer Rozen warm ontvangen worden. 'De ene bloem die in Nederland een groot verkoopsucces is, kan in de tuinen van Californië onkruid zijn, dat de tuiniers er uit trekken', stelt Kaarsemaker. Daarom werkt Royal FloraHolland ook samen met de internationaal vermaarde floral designer Jeff Leatham, een echte ambassadeur van de Nederlandse bloemen. Onlangs werden de eerste speciale bloemen van Flowers From Holland getoond op de LA Flower Market en ze waren een doorslaand succes.

Mayesh zelf is ook zeer tevreden over de samenwerking. Het is namelijk een win-win situatie. Mayesh wil zich onderscheiden met high end bloemen en Royal FloraHolland wil producten van de kwekers op een nieuwe markt helpen plaatsen. Alle kwekers zijn natuurlijk welkom om zich aan te melden bij Royal FloraHolland om te kijken of hun producten geschikt zijn als 'high end flower' voor verkoop via Mayesh. Kaarsemaker vult aan: 'We vertellen de kwekers, dat het in deze fase vooral gaat om het goed leren begrijpen van de specifieke behoeften van de doelgroep high end bloemisten en eventplanners en nog niet om volle karren met handel’.


De eerste pilotcampagne is goed verlopen, zo laten beiden weten, op social media wordt #FlowersFromHolland steeds vaker gebruikt. 'We krijgen feedback over wat wel en niet goed werkt. Mogelijk leidt dit tot uitbreiding van het 'Flowers From Holland' concept  naar meerdere Mayesh filialen. Ter indicatie: Voor de high end markt en bruidsbloemenmarkt moet je al gauw rekenen op tientallen miljoenen euro's per jaar. Met Flowers From Holland haken we in Amerika in op de associatie die veel mensen hebben met Nederland en haar bloemen.  Uiteindelijk hopen we dat, na gebleken succes, meer Nederlandse exporteurs die op Amerika actief zijn op deze nichemarkt gaan inspelen.

Deze maanden worden nog meerdere samples opgestuurd naar Mayesh en in het tweede kwartaal van 2017 organiseert Royal FloraHolland samen met Mayesh en de Nederlandse leverancier van Mayesh een informatiebijeenkomst voor alle deelnemende kwekers.